
- #wefeel.space
Czym jest uzależnienie od gier?
Uzależnienie od gier komputerowych to zaburzenie behawioralne polegające na niekontrolowanej, kompulsywnej potrzebie grania, pomimo negatywnych konsekwencji dla zdrowia, życia społecznego i obowiązków.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oficjalnie uznała uzależnienie od gier jako zaburzenie psychiczne, wpisując je do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11) pod nazwą Gaming Disorder.
Osoba uzależniona traci kontrolę nad czasem poświęcanym na gry, zaniedbuje codzienne obowiązki i doświadcza silnego stresu, gdy nie może grać.
Spis treści
- #wefeel.space
Mechanizmy uzależniające w grach komputerowych
Gry komputerowe, zwłaszcza gry online i mobilne, są projektowane w sposób, który silnie pobudza ośrodek nagrody w mózgu, co może prowadzić do uzależnienia. Istnieje kilka kluczowych mechanizmów, które sprawiają, że gracze angażują się w rozgrywkę na długie godziny.
Jednym z głównych czynników są systemy nagród i mikrotransakcje. Osiąganie kolejnych poziomów, zdobywanie przedmiotów czy odblokowywanie nagród daje natychmiastową satysfakcję i zachęca do dalszej gry. Ten system sprawia, że gracze odczuwają przyjemność z postępów i chcą kontynuować rozgrywkę.
Istotną rolę odgrywa również społeczny aspekt gier. Możliwość rywalizacji i współpracy z innymi graczami buduje silne więzi emocjonalne, co sprawia, że gra staje się nie tylko formą rozrywki, ale także sposobem na utrzymywanie relacji. Wspólne cele, komunikacja i rywalizacja tworzą poczucie przynależności do społeczności, co dodatkowo zwiększa motywację do gry.
Mechanika hazardowa i nieprzewidywalność to kolejny czynnik przyciągający graczy. Elementy losowe, takie jak loot boxy czy losowe nagrody, sprawiają, że mózg czerpie przyjemność z oczekiwania na wygraną, podobnie jak w przypadku gier hazardowych. Nieprzewidywalność wyników może prowadzić do kompulsywnego grania w nadziei na uzyskanie pożądanych przedmiotów czy osiągnięć.
Dla wielu graczy gry stanowią także ucieczkę od rzeczywistości. Wirtualny świat daje możliwość wcielenia się w silniejszą, bardziej znaczącą postać, co pozwala oderwać się od codziennych problemów. W grze można czuć się docenionym, osiągać sukcesy i zdobywać uznanie, co może być szczególnie kuszące dla osób borykających się z trudnościami w realnym życiu.
Te mechanizmy sprawiają, że gry mogą stać się nie tylko źródłem rozrywki, ale także formą nałogowego zaangażowania, prowadzącego do problemów z kontrolowaniem czasu spędzanego przed ekranem.
Kto jest najbardziej narażony na uzależnienie od gier?
Nie każdy gracz staje się uzależniony od gier komputerowych. Jednak istnieją pewne czynniki, które zwiększają podatność na rozwój tego problemu.
Osoby doświadczające trudności emocjonalnych, takich jak depresja, lęki czy niska samoocena, mogą częściej sięgać po gry jako formę ucieczki od rzeczywistości i sposób na chwilowe złagodzenie negatywnych emocji. Wirtualny świat daje im poczucie kontroli i sukcesu, których mogą nie odczuwać w życiu codziennym.
Problemy w relacjach społecznych i tendencja do izolowania się od otoczenia to kolejny czynnik ryzyka. Gry online mogą stać się substytutem realnych interakcji, zapewniając poczucie przynależności i akceptacji, którego gracze mogą nie doświadczać w codziennym życiu.
Skłonność do uzależnień również odgrywa istotną rolę. Osoby, które mają historię uzależnień, np. od alkoholu, hazardu czy innych substancji, mogą łatwiej popaść w problematyczne granie, ponieważ mechanizmy uzależnienia w mózgu działają w podobny sposób.
Wczesna ekspozycja na gry i spędzanie bardzo dużej ilości czasu przed ekranem od najmłodszych lat może prowadzić do kształtowania się nawyków, które w przyszłości utrudnią kontrolowanie czasu gry. Dzieci, które od małego traktują gry jako główne źródło rozrywki i nagrody, mogą mieć trudności z utrzymaniem równowagi między światem wirtualnym a rzeczywistym.
Doświadczenie zaniedbania emocjonalnego lub przemocy w dzieciństwie również zwiększa ryzyko uzależnienia. Dla takich osób gry mogą stanowić bezpieczną przestrzeń, w której czują się ważne, kompetentne i akceptowane, co prowadzi do nadmiernego zaangażowania w świat wirtualny kosztem realnego życia.
Podatność na uzależnienie od gier nie wynika więc jedynie z samej rozgrywki, ale także z osobistych doświadczeń, trudności emocjonalnych i społecznych, które skłaniają niektóre osoby do traktowania gier jako sposobu na radzenie sobie z rzeczywistością.
Objawy uzależnienia od gier
Uzależnienie od gier komputerowych objawia się szeregiem charakterystycznych zachowań i konsekwencji, które wpływają na życie gracza w różnych sferach.
Jednym z głównych objawów jest brak kontroli nad czasem spędzanym na graniu. Osoba uzależniona często obiecuje sobie, że zagra „jeszcze tylko godzinę”, ale ostatecznie spędza przy grze wiele godzin, tracąc poczucie czasu. W efekcie dochodzi do zaniedbywania obowiązków szkolnych, zawodowych i domowych, ponieważ granie staje się priorytetem kosztem codziennych obowiązków i odpowiedzialności.
Izolacja społeczna jest kolejnym sygnałem problemu – uzależniony gracz coraz częściej unika spotkań z rodziną i znajomymi, woląc spędzać czas w wirtualnym świecie. W skrajnych przypadkach jego relacje w świecie rzeczywistym ulegają znacznemu osłabieniu, a kontakty z bliskimi ograniczają się do minimum.
Ważnym objawem jest także drażliwość i agresja, które pojawiają się w sytuacjach ograniczenia dostępu do gier. Osoba uzależniona może reagować wybuchami złości, frustracją, a nawet agresywnym zachowaniem, gdy próbuje się ją odciągnąć od rozgrywki.
Problemy zdrowotne również są częstym skutkiem uzależnienia od gier. Długotrwałe siedzenie przy komputerze prowadzi do bólów pleców i nadwagi spowodowanej brakiem aktywności fizycznej. Zaburzony rytm dnia, częste zarwane noce i granie do późnych godzin mogą skutkować bezsennością oraz bólami głowy.
W skrajnych przypadkach granice między światem gry a rzeczywistością zaczynają się zacierać. Gracz może myśleć w kategoriach gry nawet poza nią, stosować język i mechanizmy z gier w codziennym życiu lub postrzegać rzeczywistość w sposób charakterystyczny dla wirtualnego świata.
Te objawy pokazują, że uzależnienie od gier to poważny problem, który może wpływać na zdrowie psychiczne, fizyczne oraz relacje społeczne, wymagając odpowiedniej interwencji i wsparcia.
Umów się na sesję terapeutyczną
Twój Terapeuta nie ma wolnego bliskiego terminu a potrzebujesz szybkiej pomocy? Skorzystaj z przyśpieszonej ścieżki i zarezerwuj sesję bez wyboru Terapeuty.
Sesja indywidualna
Sesja indywidualna to spotkanie z Terapeutą sam na sam, w przestrzeni, w której czujesz się swobodnie i bezpiecznie.
Sesja trwa zwykle 50 – 60 minut.
Online | Stacjonarnie
Sesja dla Par / Małżeństw
Sesja dla Par lub Małżeństw to spotkanie z Terapeutą, skoncentrowane na problemach w relacjach wzajemnych.
Sesja trwa zwykle 90 minut.
Online | Stacjonarnie
Skutki nadmiernego grania
Nadmierne granie w gry komputerowe może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, obejmujących zdrowie fizyczne, relacje społeczne oraz funkcjonowanie w edukacji i pracy.
- Konsekwencje zdrowotne
Problemy ze snem – długie godziny spędzane na graniu, zwłaszcza przed snem, mogą zaburzać rytm dobowy, prowadząc do bezsenności i chronicznego zmęczenia.
Otyłość i brak aktywności fizycznej – siedzący tryb życia oraz niezdrowe nawyki żywieniowe często towarzyszą nadmiernemu graniu, co może skutkować przyrostem masy ciała i problemami metabolicznymi.
Przeciążenie oczu i problemy ze wzrokiem – długotrwałe wpatrywanie się w ekran powoduje zmęczenie wzroku, suchość oczu, a w dłuższej perspektywie może prowadzić do pogorszenia ostrości widzenia.
- Problemy społeczne i rodzinne
Konflikty z bliskimi – rodzina i przyjaciele mogą próbować ograniczać nadmierne granie, co często prowadzi do napięć i nieporozumień. W skrajnych przypadkach relacje z bliskimi ulegają znacznemu pogorszeniu.
Osłabienie umiejętności społecznych – osoby spędzające dużo czasu w świecie wirtualnym mogą mieć trudności w realnych interakcjach, co skutkuje problemami w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji interpersonalnych.
- Wpływ na edukację i pracę
Spadek ocen i trudności z koncentracją – nadmierne granie może prowadzić do zmniejszonej uwagi na naukę, trudności z organizacją czasu i gorszych wyników w szkole.
Opóźnianie lub ignorowanie obowiązków zawodowych – w przypadku dorosłych może to prowadzić do problemów w pracy, spadku wydajności, a nawet utraty zatrudnienia z powodu nieodpowiedzialnego podejścia do obowiązków.
Zachowanie równowagi między graniem a codziennymi obowiązkami, relacjami i zdrowiem jest kluczowe dla uniknięcia negatywnych konsekwencji i zachowania zdrowego stylu życia.
Jak odróżnić pasję do gier od uzależnienia?
Różnica między zdrowym graniem a uzależnieniem polega na poziomie kontroli nad czasem spędzanym w wirtualnym świecie i wpływie gier na codzienne życie.
Zdrowe granie oznacza, że gracz potrafi kontrolować czas spędzony na rozgrywce i świadomie decydować, kiedy zakończyć grę. Włącza granie jako część swojego życia, ale nie pozwala, by dominowało ono nad innymi aktywnościami, takimi jak nauka, praca, relacje czy zdrowie.
Uzależnienie pojawia się, gdy gracz traci kontrolę i nie potrafi przerwać gry, nawet jeśli dostrzega jej negatywne konsekwencje. Może ignorować obowiązki, zaniedbywać zdrowie i relacje, a czas spędzany na graniu staje się coraz dłuższy kosztem innych aspektów życia.
Jeśli granie zaczyna dominować nad codziennymi aktywnościami, prowadzi do problemów w szkole, pracy czy życiu osobistym, a gracz odczuwa niepokój, frustrację lub drażliwość, gdy nie ma dostępu do gry – może to być oznaką uzależnienia od gier. W takich przypadkach warto rozważyć ograniczenie czasu spędzanego na rozgrywce lub skonsultować się z psychologiem specjalizującym się w uzależnieniach behawioralnych.
Jak radzić sobie z uzależnieniem od gier?
Świadome ograniczanie czasu spędzanego przed ekranem polega na planowaniu momentów przeznaczonych na granie oraz stosowaniu alarmów, które przypominają o konieczności przerw. Warto również korzystać z aplikacji monitorujących czas ekranowy, aby mieć pełną kontrolę nad ilością godzin spędzonych w wirtualnym świecie. Znalezienie alternatywnych hobby i aktywności, takich jak sport, czytanie czy spotkania z przyjaciółmi, może pomóc w utrzymaniu zdrowej równowagi między graniem a innymi sferami życia.
Terapia i wsparcie psychologiczne są skutecznymi sposobami na radzenie sobie z uzależnieniem od gier. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) pomaga zrozumieć mechanizmy prowadzące do nadmiernego grania oraz uczy nowych strategii radzenia sobie z emocjami. Dodatkowym wsparciem mogą być grupy wsparcia dla osób uzależnionych od gier, gdzie można dzielić się doświadczeniami i korzystać z pomocy innych osób przechodzących przez podobne trudności.
Rodzina i otoczenie odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu zdrowych nawyków związanych z korzystaniem z gier. Ustalenie jasnych granic i zasad dotyczących czasu spędzanego przed ekranem może pomóc w ograniczeniu kompulsywnego grania. Aktywne spędzanie czasu z bliskimi poza światem wirtualnym, np. poprzez wspólne wyjścia, gry planszowe czy inne formy integracji, pozwala na budowanie silniejszych relacji i zmniejszenie potrzeby ucieczki w świat gier komputerowych.
Czy całkowite odstawienie gier jest konieczne?
Nie zawsze konieczne jest całkowite zaprzestanie grania. W wielu przypadkach skuteczniejszym rozwiązaniem jest nauczenie się świadomego kontrolowania czasu spędzanego przy grach i wypracowanie zdrowych nawyków. Ograniczenie ilości godzin, planowanie przerw oraz wprowadzenie alternatywnych aktywności może pomóc w utrzymaniu równowagi między światem wirtualnym a codziennym życiem.
Jednak w cięższych przypadkach, gdy granie prowadzi do poważnych konsekwencji, takich jak problemy w relacjach, szkole czy pracy, konieczna może być dłuższa przerwa. Czasowe odstawienie gier pozwala na odzyskanie kontroli, przepracowanie mechanizmów uzależnienia i odbudowanie zdrowego podejścia do spędzania wolnego czasu. W takich sytuacjach pomocna może być także terapia lub wsparcie bliskich, które ułatwia stopniowe wprowadzanie zmian.
Podsumowanie
Uzależnienie od gier komputerowych to poważne zaburzenie, które może prowadzić do problemów zdrowotnych, społecznych i zawodowych. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie objawów oraz podjęcie odpowiednich działań – zarówno na poziomie indywidualnym, jak i w otoczeniu osoby uzależnionej.
Gry same w sobie nie są złe, ale ich nadmierne i niekontrolowane używanie może prowadzić do destrukcyjnych skutków. Świadome podejście do gamingu, zdrowe nawyki oraz wsparcie specjalistów mogą pomóc odzyskać równowagę.
Czy uzależnienie od gier dotyczy tylko dzieci i młodzieży?
Nie, problem dotyczy również dorosłych, zwłaszcza w przypadku gier online.
Jak długo można grać dziennie, żeby nie popaść w uzależnienie?
Specjaliści zalecają maksymalnie 1-2 godziny dziennie, z zachowaniem innych aktywności.
Porozmawiaj ze swoim terapeutą

Bartek
Terapeuta Counsellor
- Depresja
- Lęk
- Stres
- Uzależnienie
Dołącz do naszego newslettera i bądź na bieżąco!
Potrzebujesz terapii lub konsultacji?
Jesteśmy dla Was:
pon.-pt. 8:00–20:00
sob.-niedz. 11:00–14:00
Jesteś w kryzysie, a sytuacja, w której się znajdujesz, zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu?